EFSANEDEN GERÇEĞE
![]() |
Raffaello Sanzio / Atina okulu 1509-1511 |
İlk çağlardan beri insanlar doğada ki sıra dışı olayları
farklı imgelerle betimlemiş ve açıklama getirmeye çalışmalardı.Tarihin babası
olarak bildiğimiz Bodrumlu Herodot, Antik
Yunanistan'ın inanç sisteminin bir parçası olmuş ve doğadaki bu olayların sonuçlarını mitler yoluyla hikayeler
yazmıştır.Her ne kadar hikayeleri mitolojik olsa da, Antik yunan kültürü ve
önemli savaşlarına (Yunan- Pers savaşlarına) ait salt fikirleri anlamamıza
yardımcı olmuştur. Ardından yunan filozofları doğayı ve doğal süreci mitolojik
öğelerden ziyade doğal nedenler aramaya başladılar.Böylelikle doğa filozofları
doğmuş oldu.Doğa filozofları doğal süreci doğanın kendisini gözlemleyerek
anlamaya çalıştılar. Şimşeğin ve gök gürültüsünü, kışı ve ilkbaharı tanrılar dünyasındaki bir takım olaylarla açıklamaktan çok farklı
bir şeydi bu.Böylelikle felsefe dine bağlı olmaktan kurtulmuştu.
![]() |
Jacques-Louis David- Sokratesin ölümü
|
İÖ.450 yılların Atina yunan kültür başkenti
konumundaydı.Dönemin en ünlü filozoflarından Sokrates Atina pazarlarında
dolaşır insanlara sorular sorardı.Sokrates bir şey bilmiyormuş gibi yapmakla
insanları akıllarını kullanmaya zorluyordu.Cahil rolü oynuyordu
bir bakıma
Sokrates.Buna psikolojide Sokratik ironi deniliyor.Bazen Sokrates'le
karşılaşmak pahalıya patlayabilir insan koca bir kalabalığın önünde küçük
düşebilirdi.Bu yüzden Sokrates'i çoğu zaman dönemin burjuvası ve iktidar sahipleri
sinir bozucu buluyorlardı. Sokrates'e göre erdem, bir biçimde bilgiyle
eştir.Bununla beraber ,evrensel iyi ve doğruluk normları olduğundan da
bahseder. Bu konseptlerin evrensel yönü hem doğru bilgiyi, hem evrensel olanın
bilgisini, hem de tüm insanlar için geçerli olan objektif ahlakı
sağlamlaştırmasıdır.Mutlak erdeme
yani yunanca (Arete'ye) sahip
olan kişi işlerini doğru şekilde yerine getirecektir.Sonuç olarak iyi,
mutluluk, erdem vb. evrensel kavramların kavramsal analizi ahlakî davranış için
önemlidir.Hiçbir yazılı kaynağı olmamasına karşın Sokrates bir konuşma ustasıydı.Bugün
Platon sayesinde felsefi öğretilerini
anlayabiliyoruz.Lakin İ.Ö 399 yılında, ''gençliği yozlaştırmak'' ve ''yeni
tanrılar ortaya atmak'' la suçlandı ve ölüme mahkûm edildi.Kendi çağının bile anlaşmaz bir kişisi
olmuş olan Sokrates döneminden
sonrakilere ilham kaynağı olmuştur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder